του Παναγιώτη Γ. Μ. Σταματόπουλου
Αυτές τις ημέρες γνωρίσαμε τον 18 ετών Κώστα. Πρόκειται για τον νεαρό που, κατά τη μεταφορά του στην Ευελπίδων μαζί με άλλους συλληφθέντες μετά την πορεία την Πέμπτη 09/07/2020 στην Αθήνα ενάντια στο νέο νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τον περιορισμό των διαδηλώσεων, ήτοι του συνταγματικώς κατοχυρωμένου δικαιώματος του συνέρχεσθαι (άρθρο 11 του Συντάγματος της Ελλάδας), έμαθε από τον πατέρα του ότι στις εφετινές πανελλαδικές εξετάσεις πέτυχε στη Νομική Σχολή Αθηνών. Στη συνέχεια, διέρρευσαν πληροφορίες και φωτογραφίες με τον Κώστα να φέρει εμφανή τα σημάδια από την εξουσιαστική -κρατική και αστυνομική- βία και καταστολή στο σώμα του. Πρόκειται, άραγε, για επιβράβευση της Κυβέρνησης των Αρίστων (!) προς τους αριστούχους αποφοίτους της γ’ λυκείου; Δεν είναι, βέβαια, να απορεί κανείς περί του πως οι ακροδεξιές δυνάμεις -κρατικές και παρακρατικές, εσωκοινοβουλευτικές και εξωκοινοβουλευτικές- εξουσίας και καταστολής λειτουργούν διαχρονικά σ’ αυτό το κράτος, απέναντι τόσο σε παιδιά-εφήβους -αριστούχους ή μη, δεν παίζει κανέναν ρόλο!- όσο και σε όποιον εν γένει διαφωνεί: αρκούν προς τούτο δύο πιο πρόσφατα παραδείγματα, οι περιπτώσεις του Γρηγορόπουλου και του Φύσσα.
Από την άλλη πλευρά, πριν από μερικές ημέρες διέρρευσε υλικό με ευαίσθητες προσωπικές στιγμές «γνωστής» παίκτριας reality show μόδας. Πολλοί αναρωτηθήκαμε και αναρωτιόμαστε ποιος είναι ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Μία «persona» των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, η οποία, μάλιστα, για ό,τι της συνέβη έλαβε και λαμβάνει στο διαδίκτυο και τα social media κύμα συμπαράστασης τέτοιου μεγέθους, που ο Κώστας δεν έλαβε.
Σίγουρα, η γυναίκα αυτή δεν αξίζει ό,τι της έκαναν. Όπως και κανείς δεν αξίζει να υποστεί μία τέτοια διαπόμπευση και έναν τέτοιο διασυρμό της προσωπικότητάς του, της προσωπικής του ζωής και του δικαιώματός του στη γενετήσια αξιοπρέπεια.
Ωστόσο, αν δει κανείς τα πράγματα πιο κριτικά και περισσότερο αποστασιοποιημένα, θα αντιληφθεί ίσως τα εξής: κάθε τέτοια «persona» -ανεξαρτήτως γένους και φύλου- συμβάλλει και αυτή με τον τρόπο και το παράδειγμά της στη νομιμοποίηση και την εδραίωση της πλασματικής και σάπιας αυτής ψευδο-αντίληψης και «κουλτούρας» που από παντού μας περιβάλλει και επιβάλλεται: εν προκειμένω, στην εμπορευματοποίηση και την εργαλειοποίηση των πάντων -των σωμάτων, των ψυχών και των συναισθημάτων-, στην ευκολία και την ωμότητα στον έρωτα, στο βιομηχανοποιημένο και ηλεκτρονικό σεξ, στον αποπροσανατολισμό και την αποχαύνωση και, τέλος, σαφώς στην ενίσχυση, από την απέναντι πλευρά, του μισογυνισμού, του σεξισμού και του φαλλοκρατισμού. Συντηρεί, δηλαδή, και αναπαράγει όλες τις (εκ)δηλώσεις και τις εκφάνσεις του συστήματος -του εξουσιαστικού λόγου και της εξουσιαστικής πρακτικής-, κατά τις επιταγές της εικόνας και του καταναλωτισμού και κατά τα προστάγματα του καπιταλισμού και του νεοφιλελευθερισμού.
Δεν πρόκειται, λοιπόν, ούτε για διχαστικό λόγο ούτε για θυματοποίηση του θύτη. Ούτε για την ερμηνεία της πατριαρχίας και του πατερναλισμού.
Πρόκειται για μία ακόμη όψη της συστηματικής, μεθοδικής και εντέχνως σχεδιασμένης συστημικής υποτίμησης της ανθρώπινης αξίας και αυταξίας, με απώτερο στόχο την πλήρη και παντελή απαξία του ανθρώπου συλλήβδην, του προσώπου και των προσώπων, του ατόμου και της κοινότητας, ανεξαρτήτως της πραγμάτωσης στους άξονες του φύλου, της φυλής, του χρώματος, της θρησκείας, του σεξουαλικού προσανατολισμού και των λοιπών χαρακτηριστικών του ανθρώπου και του προσώπου.
Με άλλα λόγια, διαμορφώνονται καθημερινά και βαθμιαία με γεωμετρική πρόοδο και σπονδυλωτή κλιμάκωση από παντού μία απρόσωπη «κουλτούρα» και μία αδυσώπητη χοάνη ωμοφαγίας και ανθρωποφαγίας που δεν γνωρίζουν από πρόσωπα -θύτες και θύματα- και ο ίδιος άνθρωπος μπορεί να είναι ή να καταστεί κάποια στιγμή ταυτόχρονα θύτης και θύμα. Μία πολιτεία και μία κοινωνία, δηλαδή, που απλώς καταβροχθίζουν τα άτομα, τις μονάδες, βάλλοντας τελικώς την κοινότητα, το σύνολο.
Είναι, ως εκ τούτου, δυνατόν να καταδικάζει κανείς απερίφραστα και κατηγορηματικά κάθε πράξη καθενός σεξιστή και μισογύνη θύτη εις βάρος μιας γυναίκας, όπως και κάθε τέτοια παρόμοια πράξη εις βάρος οποιουδήποτε ανθρώπου, αλλά παράλληλα να αντιστρατεύεται ό,τι εκπροσωπεί η συγκεκριμένη «persona».
Και την ίδια ώρα να διαπιστώνει ότι ευτυχώς μέσα στον γενικότερο βούρκο και το απύθμενο τέλμα -και παρά τα τεράστια ελλείμματα ανθρωπισμού και παιδείας, δημοκρατίας και συνταγματικότητας, ταξικής και πολιτικής συνείδησης, αρχών και αξιών, ελλείμματα που χαρακτηρίζουν την ελληνική πολιτεία και κοινωνία- υπάρχει και ο Κώστας -κάθε Κώστας και κάθε Κωνσταντίνα- που εκπροσωπεί το φως και την αλήθεια μέσα στο έρεβος που έχουμε βυθιστεί…
Και που παλεύει για την ανθρώπινη αξία και αυταξία. Σε καιρούς χαλεπούς και ζοφερούς!
Ο Παναγιώτης Γ. Μ. Σταματόπουλος είναι φιλόλογος, ιστορικός, πολιτικός επιστήμονας, υποψήφιος διδάκτωρ ( pan_stam@hotmail.com).
