του Βαγγέλη Μητράκου
____________________________________________________________________________
Στα 1834 ο βασιλεύς Όθων εξέδωσε το διάταγμα για την ανέγερση της Νέας Σπάρτης. Παραχωρήθηκε για το σκοπό αυτό δημόσια γη στη θέση που κάποτε βρισκόταν η αρχαία Σπάρτη. Οι κάτοικοι του Μυστρά ήταν οι πρώτοι που ήρθαν να κατοικήσουν στον έρημο τότε ελαιώνα, ο οποίος βρισκόταν στη θέση που απλώνεται η σημερινή πόλη! Μεταξύ των πρώτων οικιστών ήταν και ο Ευάγγελος Θεοδοσόπουλος(1805-1893), ο οποίος, έχοντας πολύ μεγάλη οικονομική επιφάνεια, αγόρασε τεράστια οικόπεδα στην περιοχή του λόφου της σημερινής μητροπόλεως, της κεντρικής πλατείας και του «τάφου του Λεωνίδα».
Ο Ευάγγελος Θεοδοσόπουλος είχε τρία παιδιά: ένα αγόρι, τον Γεώργιο, και δυο κορίτσια πανέμορφα, τη Βέτα και τη Ρουμπίνη.
Δυστυχώς, και οι δυο αυτές αδερφούλες είχαν κοινή τραγική μοίρα. Ο Χάρος έκοψε με το δρεπάνι του τα όνειρά τους πριν ακόμα προλάβουν ν’ ανθίσουν: Χτυπημένες από τη φυματίωση, τη φοβερή αρρώστια εκείνης της εποχής, πέθαναν και οι δυο νέες, σχεδόν ταυτόχρονα, πριν ακόμα προλάβουν να παντρευτούν και να κάνουν οικογένεια. Τάφηκαν και οι δυο στον ίδιο τάφο, εκεί στο κοιμητήρι του Αγίου Γεωργίου στη Σπάρτη, και η χαροκαμένη οικογένειά τους «στόλισε» το κοινό μνήμα τους με επιτύμβια πλάκα, σκαλισμένη περίτεχνα από άξιο κι επιδέξιο γλύπτη.
Η επιτύμβια αυτή μαρμάρινη πλάκα είχε σκαλισμένο στην περίμετρό της έναν μαίανδρο και τέσσερις ρόδακες στις γωνίες. Στο κάτω μέρος ήταν σκαλισμένα δυο δάφνινα στεφάνια με σταυρό στο μέσον τους και στο πάνω μέρος δυο νεανικές γυναικείες μορφές (η Βέτα και η Ρουμπίνη), σμιλεμένες κατά τα αρχαιοελληνικά πρότυπα, όρθιες μπροστά από δύο ανάκλιντρα, αντικρίζοντας κατάματα η μια την άλλη και συνομιλώντας.
Στο μέσον της ταφόπλακας, κατά τα συνήθη, ήταν οι επιγραφές με τα ονόματα των δυο κοριτσιών και τις ημερομηνίες της γέννησης και του θανάτου τους.
Η πλάκα αυτή, μετά την εκταφή των κοριτσιών, έγινε (προφανώς λόγω της υψηλής τέχνης κι αισθητικής της) στόχος επαναχρησιμοποίησής της σε άλλον τάφο. Για τούτο, κάποιοι άφρονες ασεβείς, απολάξευσαν βάναυσα από τη μαρμάρινη πλάκα τα ονόματα και τις ημερομηνίες.
Ευτυχώς, μια απόγονος της οικογένειας, η σπαρτιατολάτρις κ. Αννίτα Γιατράκου – Λούβη, έσωσε την ύστατη στιγμή την πλάκα κι επέβαλε να εντοιχιστεί στα αριστερά του ναού του Αγ. Γεωργίου, αποτρέποντας το ενδεχόμενο μελλοντικής επαναχρησιμοποίησής της, χαρίζοντας με τον τρόπο αυτό αιώνια μνήμη στις δυο άτυχες σπαρτιατοπούλες, για όσους (τουλάχιστον) γνωρίζουν ή ζητούν να μάθουν την τραγική ιστορία τους.
Στα μπαούλα της ανιψιάς των κοριτσιών, της κ. Ιωάννας Θεοδοσοπούλου – Καραχάλιου, βρέθηκαν τα ρούχα της Βέτας και της Ρουμπίνης Θεοδοσοπούλου. Δυο απ’ αυτές τις φορεσιές δωρήθηκαν εκ μέρους της κ. Αννίτας Γιατράκου – Λούβη στο Μουσείο της Νεότερης Σπάρτης, όπου κι εκτίθενται μαζί με το γύψινο αντίγραφο της ταφόπλακας που βρίσκεται στον Αγ. Γεώργιο κι άλλα ενθυμήματα.
Το Μουσείο της Νεότερης Σπάρτης δεν είναι ένα απλό εκθετήριο παλαιών αντικειμένων, εγγράφων, φωτογραφιών κλπ. Είναι ένα μουσείο βιωματικό, το οποίο διηγείται ακατάπαυστα στους επισκέπτες του ιστορίες ανθρώπων που συνδέθηκαν, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, με τη δημιουργία, τη ζωή και την ιστορία αυτής της ένδοξης πόλης, της Σπάρτης μας.
Ανάμεσα σ’ αυτές τις διηγήσεις των εκθεμάτων, η τραγική ιστορία της Βέτας και της Ρουμπίνης Θεοδοσοπούλου, πραγματικά, καθηλώνει και συγκινεί!
Οι σπαρτιάτες και η πόλη της Σπάρτης οφείλουν αέναες ευχαριστίες κι απροσμέτρητη τιμή κι ευγνωμοσύνη προς την Πνευματική Εστία Σπάρτης, τα εκάστοτε συμβούλιά της και ιδιαίτερα στον ιστορικό πρόεδρό της κ. Νίκο Γεωργιάδη, γιατί χάρη στη δική τους έμπνευση και ιδέα υλοποιήθηκε αυτό το θαυμάσιο «Μουσείο της Νεότερης Σπάρτης», το οποίο κοσμεί πολιτιστικά και ιστορικά την πόλη μας, και αποτελεί τον αναγκαίο συνδετικό κρίκο ανάμεσα στην αρχαία και τη σημερινή Σπάρτη!
Κάθε τοπική κοινωνία, κάθε πόλη, οφείλει να γνωρίζει, να σέβεται και να αναγνωρίζει την Ιστορία της, και να αποδίδει φόρο τιμής σε πρόσωπα και γεγονότα που σφράγισαν, με τον ένα ή τον άλλον τρόπο, αυτήν την ιστορική διαδρομή.
ΥΓ 1: Τα στοιχεία της ιστορίας των αδερφών Βέτας και Ρουμπίνης Θεοδοσόπουλου αντλήθηκαν από το πληροφοριακό υλικό του Μουσείου της Νεότερης Σπάρτης.
ΥΓ 2: Δεν θα ήταν άσκοπο να αναζητηθούν τα ελλείποντα στοιχεία των δυο αδερφών, ώστε να συμπληρωθεί το βιογραφικό τους στο Μουσείο, αλλά και να λαξευθεί εκ νέου η επιτύμβια πλάκα στον Αγ. Γεώργιο!
