Ανταποκρινόμενος στην πρόσκληση του υπουργείου, ο Σύνδεσμος Φιλολόγων Λακωνίας μελέτησε προσεκτικά το σχέδιο για το νέο Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΣ) της Ιστορίας και στο ακόλουθο κείμενο προς το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) διατυπώνει τους προβληματισμούς και καταθέτει τις προτάσεις του:
“ • Γενικότερα, οι απόψεις της Πανελλήνιας Ένωσης Φιλολόγων (ΠΕΦ), όπως αυτές εκφράζονται στο από 12/5/2017 έγγραφό της, μας εκφράζουν απόλυτα.
• Ειδικότερα, θεωρούμε ότι δεν θα πρέπει να αλλάξουν οι σκοποί του ΠΣ του μαθήματος της Ιστορίας. Το μάθημα θα πρέπει να καλλιεργεί όχι μόνο τη δημοκρατική συνείδηση, αλλά και την εθνική συνείδηση, κάτι που αποτελεί συνταγματική επιταγή. Εξάλλου, η Ελλάδα δεν θεωρείται παγκοσμίως κοιτίδα της Δημοκρατίας; Επίσης, κατά την έκθεση της ιστορικής ύλης πρέπει να είναι εμφανής η χρονική (γραμμική) ακολουθία των γεγονότων και, κατ’ επέκταση, σαφής η συνέχεια της ελληνικής ιστορίας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Στο πρόγραμμα σπουδών της δ΄ τάξης του δημοτικού θεωρούμε ατόπημα την απουσία διδασκαλίας της Αρχαίας Ιστορίας, το οποίο συνεχίζεται και στην ε΄ τάξη. Πώς οι μαθητές θα επισκεφθούν αρχαιολογικούς χώρους ή μουσεία χωρίς βασικές ιστορικές γνώσεις; Η Σπάρτη και γενικότερα η Λακωνία, η Αθήνα αλλά και άλλες ελληνικές πόλεις αποτελούν πηγές ιστορικού πλούτου και η ιστορία τους (αρχαία, βυζαντινή και νεώτερη) θα πρέπει να αξιοποιείται διδακτικά.
• Έχει κανείς την αίσθηση ότι με το νέο ΠΣ και την επιλογή θεματικών φακέλων το μάθημα της Ιστορίας μετατρέπεται σε μάθημα Πολιτικών Επιστημών, κάτι που, φυσικά, μας βρίσκει αντίθετους. Αποτελεί πάγια θέση των φιλολόγων ότι το μάθημα της Ιστορίας πρέπει να διδάσκεται αποκλειστικά από καθηγητές του κλάδου ΠΕ02.
• Θεωρούμε θεμελιώδους σημασίας την ύπαρξη αναλυτικού και όχι περιληπτικού σχολικού εγχειριδίου, όπως και σαφώς καθορισμένου Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών, ώστε να διδάσκονται όλοι οι μαθητές την ίδια ύλη σε πανελλαδικό επίπεδο. Ό,τι θα διδάσκεται με επιλογή του διδάσκοντα δεν θα πρέπει να γίνεται εις βάρος της κοινής υποχρεωτικής ύλης. Η κατ’ επιλογήν διδασκαλία θα δημιουργήσει ανισότητες μεταξύ των μαθητών και διαφοροποιήσεις ως προς το γνωστικό αποτέλεσμα.
• Ευελπιστούμε ότι η πρόταση του ΙΕΠ για αύξηση των ωρών εβδομαδιαίας διδασκαλίας της Ιστορίας δεν θα συνδυαστεί με μείωση ωρών διδασκαλίας άλλων φιλολογικών μαθημάτων. Η εμπειρία των τελευταίων ετών με περικοπές ωρών φιλολογικών μαθημάτων –όπως, εκτός των άλλων, συνέβη και με την κατάργηση της διδασκαλίας του «Επιταφίου» του Περικλή, του κατεξοχήν πρόσφορου κειμένου παγκοσμίως για την καλλιέργεια δημοκρατικής συνείδησης (!)– δημιουργεί εύλογα αρνητικούς συνειρμούς. Πρότασή μας είναι το μάθημα της Ιστορίας να διδάσκεται δύο ώρες με τον παραδοσιακό τρόπο και η τρίτη ώρα εβδομαδιαίως να διατίθεται για συγκριτική μελέτη επιμέρους διαχρονικών θεμάτων κατά την κρίση του διδάσκοντα. Στο δημοτικό υπάρχει η Ευέλικτη Ζώνη, στο γυμνάσιο και στην α΄ Λυκείου μπορεί να λειτουργήσει με τη μορφή ερευνητικής ή δημιουργικής εργασίας.
• Συμφωνούμε όλοι ότι η διδασκαλία του μαθήματος της Ιστορίας λειτουργεί απωθητικά για τους μαθητές και χρήζει αναμόρφωσης, ώστε με τρόπο εύληπτο να προσεγγίζονται τα ιστορικά γεγονότα από τους μαθητές. Ωστόσο, εκτιμούμε ότι τα θετικά σημεία του νέου ΠΣ, όπως είναι η λελογισμένη χρήση των ΤΠΕ (σ.σ. Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνίας), η δημιουργία «Εργαστηρίου Ιστορίας» σε κάθε σχολική μονάδα, η ύπαρξη θεματικών φακέλων ψηφιακής ή υλικής μορφής, η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας ιστορικών πηγών, αδυνατίζουν σημαντικά λόγω των στοιχείων που επισημάναμε ανωτέρω.
• Κανείς δεν περισσεύει, νομίζουμε, στον διάλογο αυτό! Θεωρούμε αυτονόητο ότι έχει κληθεί να καταθέσει τις απόψεις του το σύνολο των σχολικών συμβούλων κλάδου ΠΕ02. Θα θέλαμε, επίσης, να εκφράσουμε την έντονη ανησυχία μας για το κατά πόσο θα ληφθούν σοβαρά υπόψη οι προτάσεις μας, οι οποίες εκφράζουν τις απόψεις μάχιμων εκπαιδευτικών με πολυετή διδακτική εμπειρία”.
Το κείμενο του Συνδέσμου κλείνει με την ευχή οι αλλαγές να λειτουργήσουν υπέρ των μαθητών, βοηθώντας τους στη συγκρότηση στέρεης ιστορικής σκέψης και όχι απλώς στην άκριτη συσσώρευση πληροφοριών.
